Marketing the Rainbow: That’s entertainment

Het roze randje van kunst en entertainment

Het is bekend dat de entertainmentindustrie veel ‘roze deelnemers’ heeft, hetzij in de kast of openlijk roze: van saai en gedegen tot flamboyant en uitgesproken. Al deze bekende LHBT’s staan ​​min of meer onopvallend aan de ‘leverancierskant’. Maar wat wordt er nu geboden aan de consumenten?

Schrijvers als Noël Coward, Truman Capote, Harvey Fierstein, filmregisseurs John Waters, James Ivory, Pedro Almodóvar, Derek Jarman, Gus van Sant, Rosa von Praunheim, artiesten als Liberace, Elton John, Melissa Manchester, George Michael, Boy George, Ricky Martin, Robert Long, tv-persoonlijkheden Ellen Degeneres, Anderson Cooper, Graham Norton, Stephen Fry, Jos Brink, André van Duin, Paul de Leeuw, filmsterren als Rock Hudson, Dirk Bogarde, Alan Cumming, Sir Ian McKellen, Neil Patrick Harris, toneelacteurs Sarah Bernhardt, Sir Laurence Olivier en Sir Derek Jacobi – en de lijst gaat maar door en door.

Muziek en films

Veel hetero-artiesten (meestal in de muziekindustrie) zijn beroemd geworden dankzij – en bijna nooit ‘ondanks’! – een toegewijde homoaanhang: Bette Midler, Liza Minelli, Barbra Streisand, Cher, Madonna, Lady Gaga, om er maar een paar te noemen. Vaak gaat het dan om een ​​diva, omschreven op Wiki als “een gevierde zangeres; een vrouw van uitzonderlijk talent in de wereld van opera, en bij uitbreiding in theater, film en populaire muziek.” Een van de verklaringen hiervoor is dat een diva zich glamoureus kleedt, een echte show neerzet, vaak een underdog is of was – allemaal aspecten waar veel LHBT’s zich mee kunnen of willen identificeren. Ofwel voor of nadat ze een “homo-icoon” is geworden, spreekt de ster zich vaak uit voor LHBT-rechten en -gelijkheid of ze worden zelfs activist – zoals Madonna, Cher of de jongste aanwinst: Lady Gaga.

Een school als musical is toch beter dan gepest te worden?

Het album Born This Way van Stefani Germanotta (beter bekend als Lady Gaga) ging daar zelfs specifiek over, en werd een enorm succes: het titelnummer werd het snelst verkopende nummer in de iTunes Store, met meer dan een miljoen downloads in minder dan een week. Het album werd onlangs vanwege de 10e verjaardag nog maar eens opgepoetst en gerecycled, met covers door een serie queer artiesten. In 2012 richtte Gaga de Born This Way Foundation op, een non-profitorganisatie die zich richt op het ondersteunen van jongeren, het verbeteren van hun geestelijke gezondheid en het tegengaan van pesten. Starbucks heeft ook nog samengewerkt met de Foundation voor Pride Maand om geld in te zamelen voor de stichting en andere LHBT-organisaties in de Verenigde Staten.

Theater

Ook het theater heeft altijd veel LHBT-kunstliefhebbers getrokken, vooral opera en musicals. Veel homo’s kennen de volledige tekst (en ja: pasjes) van hun favoriete musicals uit hun hoofd – en zijn ook niet bang om ze te pas en te onpas te laten zien én te laten horen op feesten en partijen. TV-programma’s als Glee hebben veel gay fans aan zich gebonden, niet alleen vanwege de ‘natuurlijke’ integratie van LHBT-personages, maar ook omdat de meeste spelers underdogs zijn, met spontane uitbarstingen van zang en dans. Een school als musical is toch beter dan gepest te worden?

Voor filmsterren ligt het wat moeilijker: ​​ze portretteren een personage en dan ‘kan’ alles, maar openlijk homoseksueel zijn, of zelfs activistisch, kan hun carrière schaden. Zo zat Rock Hudson zijn hele leven openbaar in de kast, evenals Freddy Mercury, hoewel ‘men’ wel beter wist. Dus: echt schadelijk, of alleen de angst daarvoor…? Kan een homoseksueel een heteropersonage overtuigend neerzetten? Het antwoord is ja: getuige Neil Patrick Harris als de rokkenjager in How I Met Your Mother. Omgekeerd is een enorme discussie gaande, daarover een andere keer meer. En ook hetero-sterren werden homo-iconen.

Televisie

Aan de andere kant is Ellen Degeneres een goed voorbeeld van hoe een (zeer openbare!) coming-out schadelijk kan zijn voor je carrière. Na de beroemde “Puppy-aflevering” waarin haar personage, en tegelijkertijd Ellen zelf, uit de kast kwam (kijk even naar het grappige fragment), werd haar show al snel van het scherm gehaald. Vanwege een lobby van de conservatieven trokken adverteerders zich terug en besloot het netwerk de langlopende serie, die tot dan toe goede beoordelingen had, te annuleren. Want geld telt voor commerciële zenders, en in die tijd waaide de wind nog van de verkeerde kant – excuse the pun.

Ellen kreeg in de daaropvolgende periode weinig rollen aangeboden, totdat ze een dagelijkse talkshow begon te presenteren die zo populair werd dat ze niet alleen een groot aantal prijzen won, maar zonder twijfel een van de machtigste en meest gerespecteerde mensen in de (entertaiment)wereld werd. Na een feitelijk faillissement is ze nu bijna een half miljard dollar waard. Ze werd ook spokesperson voor bedrijven als Amazon en JCPenney. Recentlijk leek ze van haar voetstuk te vallen en kondigde ze – los daarvan? – het einde van haar programma aan, na 19 seizoenen. Show business…

TV-personages

Al meer dan 20 jaar volgt GLAAD de representatie van LHBT-personages op televisie: “Where We Are on TV”. Dit lijkt misschien niet op Marketing the Rainbow, maar de aanwezigheid van dergelijke persona’s op tv is als een thermometer: zowel een weerspiegeling van de tijd, als de weg naar acceptatie, en dus een aanmoediging voor bedrijven om zich op LHBT-consument te richten.

Toen Ellen uit de kast kwam, waren de LHBT-personages op tv nog niet erg breed ontwikkeld en waren de rollen vaak karikaturen: übervrolijke gasten, dramaqueens of depressieve slachtoffers. In 2016 was dit drastisch veranderd – een teken des tijds, parallel lopend met de perceptie van het publiek over acceptatie van LHBT en gelijke rechten.

Uit het GLAAD-rapport in 2016 bleek dat 4,8 procent van de acteurs die regelmatig in prime-time netwerkseries verschijnen, LHBT-personages uitbeeldt, tegen 2,9 procent in 2011. Die 4,8 procent ligt dicht bij het vastgestelde percentage LHBT-prevalentie onder de bevolking, wat zou betekenen dat de ondervertegenwoordiging van homoseksuele personages in de reguliere entertaimentmedia praktisch is verdwenen. Deze toenemende tolerantie, ja acceptatie, is voor adverteerders een teken dat het OK is om hun producten of diensten op de LHBT-markt te verkopen. Deze trend zette zich voort, vooral na de historische SCOTUS-uitspraak van 2015 over huwelijksgelijkheid.

Netflix als rolmodel

Een eervolle vermelding gaat naar Netflix, dat inmiddels een lange geschiedenis van inclusiviteit en diversiteit heeft. Sommige ‘experts’ beschuldigden hen van pinkwashing, zoals Linda Duits, onderzoeker, gespecialiseerd in gender- en mediastudies, en onder andere werkzaam (geweest) als universitair docent aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Amsterdam.

Haar beschuldiging ontkrachtte ik in mijn blog voor Frankwatching: niks pinkwashing, maar rolmodel en pionier! Online queer magazine en sociaal netwerk Autostraddle maakte onlangs een inventarisatie van de content die Netflix te bieden heeft. Ze telden maar liefst 95 (!) producten, variërend van shows waar bijna iedereen LHBT is (Pose, Tales of the City) en series rondom een LHBT-personage “met veel gay content” (Feel Good, Gypsy, Orange is the New Black, Sense8) tot films of series met de terloopse vertegenwoordiging van LHBT’ers, al dan niet met een specifieke verhaallijn (Black Lightning, Grey’s Anatomy, Sex Education). De verscheidenheid aan inhoud en de aandacht voor verschillende niveau’s van LHBT-personages zijn uitstekend en maakt Netflix een rolmodel in de wereld van tv en film.

Kerstfilms

Maar hoewel Netflix met zijn diversiteitsbeleid jaren voorliep op andere contentaanbieders, duurde het toch tot 2019 voordat ze hun eerste kerstfilm met een gay personage uitbrachten (Let it snow) – maar dat opende wel gelijk de sluizen. Plots behoorde het uitsluiten van LHBT+-verhalen uit de belangrijke categorie kerstfilms tot het verleden. Het seizoen van 2020 trakteerde ons op Hallmark’s The Christmas House, Freeform’s The Thing About Harry, Lifetime’s The Christmas Setup en Hulu’s Happiest Season. Alle aanbieders leken tegelijkertijd te vechten om onze aandacht. Voor mij een geval van “leuk, maar te weinig, te laat”. We zijn meer dan twintig jaar geleden de 21e eeuw ingegaan. Zelfs de waterval van LHBT-commercials die losbarstte na het SCOTUS-besluit van 2015 leidde niet tot een kerstkoerswijziging bij de vier genoemde streamers.

Hallmark – het Zola-schandaal

Van die vier heeft Hallmark wel een enorme – lesbische – blunder gemaakt. OK, ze hadden vanaf 2015 wat regenbooginhoud maar in 2019 vertoonden ze de Zola-commercial “Easy Wedding Planning“. Zola is een door vrouwen geleide online weddingplanner en trouwregister. De advertentie was er een uit een serie van zes, waarin verschillende configuraties van paren voorkomen. We zien in de bewuste clip twee dames voor het altaar, en dat was tegen het zere been van – wie anders – One Million Moms. Zij dienden een paar klachten in en de commercial werd overhaast van de buis gehaald. In een reactie zei Hallmark dat het kanaal geen advertenties accepteerde “die als controversieel worden beschouwd”, en dat de “openbare uitingen van genegenheid” van de vrouwen in strijd waren met het beleid van het kanaal.

Toen raakte de poep de ventilator. Er kwamen ronkende protesten tegen de protesten, en wat dachten ze wel niet bij Hallmark om zo’n onschuldige reclame te verbieden?! Daarop kwam het filmpje weer terug, met een uitbundige verontschuldiging van Hallmark over hun Pavlov-reactie. Het was niet genoeg: niet lang daarna nam CEO Bill Abbott van het moederbedrijf van het Hallmark Channel, Crown Media Family Networks, ontslag. De moraal: met LHBT’ers moet je niet sollen. En wederom: bedankt One Million Moms voor de aandacht.

Computerspellen

LHBT-personages worden weliswaar al sinds de jaren tachtig in videogames ‘afgebeeld’, maar ze zijn lange tijd nogal zeldzaam geweest en dat weerspiegelt de algehele heteronormativiteit van het medium. Hoewel er een trend is geweest naar een grotere vertegenwoordiging van LHBT’ers in videogames, werden ze vaker als zodanig geïdentificeerd in secundair materiaal, zoals strips, in plaats van in de games zelf.

Sam Greer van Gamesradar bladerde door duizenden gametitels en vond 179 games met een LHBT-karakter. Daarvan hebben er slechts 83 queer-personages die ook speelbaar zijn. En daarvan hebben er slechts acht een hoofdpersoon die vooraf als queer is geschreven, in plaats van dat ze queer hebben als een optie voor de speler.

Net als in andere media, lijden LHBT-personages in games vaak aan het “begraaf de homo’s”-trauma, een hardnekkige conventie die vereist dat LHBT-personages op een of andere manier ongelukkig aan hun einde komen. Volgens videogame-website Kotaku worden deze karakters “grotendeels bepaald door een pijn die hun hetero-tegenhangers niet delen”.

Een veelgebruikte methode om LHBT-personages te introduceren is om hun seksuele geaardheid te onthullen door middel van ‘genderinversie’. Homoseksualiteit van een mannelijk personage wordt vaak aangegeven door hem een ​​mietje te maken met verwijfde of flamboyante maniertjes, kleding en spraak. De vreemde onderliggende veronderstelling is dat homoseksuelen ook vaak transgender zijn en daarom maniertjes hebben die stereotiep zijn voor het andere geslacht.

Microsoft Xbox

Voor Pride Maand 2021 heeft Xbox aan een aantal gelukkige, belangrijke influencers een speciale Pride-versie van hun controller gestuurd. Het ontwerp “combineert de vlaggen van verschillende LHBT+-gemeenschappen op een energetische manier met elkaar, creëert een gevoel van eenheid en roept zowel technologie als de moderne tijd op”. Voor de gewone stervelingen werd Design Lab opnieuw gelanceerd. Hiermee kunnen gamers hun eigen aangepaste Xbox-controller maken uit een palet van 18 kleuren. Helaas zijn de aangepaste controllers alleen beschikbaar in de VS. Sommige gamers hebben al hun eigen Pride-controllers gemaakt. Hieronder enkele ontwerpen in verschillende Pride-vlagkleuren, waaronder trans, non-binair en biseksueel. De mogelijkheid om controllers op maat te ontwerpen, compenseert enigszins dat de officiële Xbox Pride-controller niet te koop is.

Deze actie is slechts een onderdeel van het Xbox Pride-feest met donaties aan goede doelen, een profielthema en Pride-merchandise.

Conclusie

De wereld van kunst, film, muziek, tv en overig entertainment stroomt aan alle kanten over met regenboogtalent, LHBT-producties en -representatie. Het spat er soms vanaf en dat kan misschien wat teveel van het goede zijn maar

1. realiseer je dat er een enorme inhaalslag heeft moeten plaatsvinden

2. als je goed kijkt (en soms volstaat iets minder goed) zie je al vanaf het prille begin van de entertainmentindustrie, zo’n 75 jaar geleden, aan alle kanten roze draden.

And that’s entertainment.